Spel is de taal van het kind
Kinderen hebben nog niet voldoende woorden om 
emoties goed in taal uit te drukken. Hoewel hun woordenschat in de loop van de tijd groter wordt, ontbreekt de mogelijkheid om nuances goed te verwoorden. Door middel van spel krijgt men meer zicht op de belevingswereld van het kind. In spel kan een kind emotionele thema’s als angst, vrees, droefheid, blijdschap en woede goed tot uitdrukking brengen. Fantasiespel heeft hierin een belangrijke functie in de ontwikkeling van het kind.
Volwassenen kunnen hun emoties doorgaans wel onder woorden brengen. Toch kan ook voor hen speltherapie (in de vorm van beeldcommunicatie), of het werken met spelfiguren een goede vorm zijn om gevoelens en ervaringen tot uiting te brengen. Zeker voor de beelddenkers onder hen. Ook voor hen die verbaal erg sterk zijn en toch moeite hebben om tot de kern van hun gevoelens te komen, kan deze vorm van therapie goed werken. In gesprekken kunnen zij zich wellicht goed uitdrukken in woorden, maar als ze zaken visualiseren zullen ze verassende dingen ontdekken. Een spelbeeld kan een nieuw perspectief geven op achterliggende gevoelens, of hun levensverhaal.
In mijn praktijk werk ik vaak middels Sandplay therapie; het maken van een spelbeeld met figuren in zand, in een zandtafel. Zand en water zijn “oer- materialen” en samen met materialen als schelpen, stenen en spelfiguren wordt er een spelbeeld neergezet. Tezamen met de veiligheid van de therapeut en de ruimte van de speelkamer kan er toegang ontstaan tot de diepere gevoelens die terug kunnen gaan naar ervaringen van het jonge kind. Bewuste en onbewuste delen van de psyche kunnen worden verbonden, waardoor een proces van heling en ontwikkeling plaats kan vinden.
Methode Beeldcommunicatie
Binnen de beeldcommunicatie worden dmv spel , situaties in beeld gebracht. Het is een methode die in Nederland is ontwikkeld in de jaren vijftig door de universitaire pedagogen: Langeveld, Vermeer, Van der Zeyde, Buytendijk en Hellendoorn . Tijdens de therapie wordt het eigen verhaal neergezet met kleine voorwerpen of (spel-) figuren. De opstelling die zo ontstaat laat zien wat iemand bezighoudt. In deze opstelling kan daarna worden gekeken naar: wat is er moeilijk en waar loopt het vast? Er wordt gekeken welke mogelijkheden er zijn om het beeld weer in beweging te brengen, wat is er nodig om weer in de gewenste richting te gaan.
Het spelbeeld kan een beeld zijn van hetgeen het kind bezig houdt. Door speltherapie kan er weer grip ontstaan op de eigen mogelijkheden en kan een kind anders kan leren omgegaan met situaties. De beelden die ontstaan zijn soms verdrietig of getuigen van woede of pijn, daarnaast ontstaan er vaak beelden van een verrassende schoonheid die troost en plezier bieden. Het kan ook een beeld zijn van een afspiegeling van de ontwikkeling van het kind.
Al spelend en creërend in het zand, kan een kind zoeken naar oplossingen en als het ware ‘orde op zaken stellen’. Door het werken met het zand, water en miniaturen kan het kind zichzelf bewust en onbewust beleven. Op een vergelijkbare manier kan het ook werken aan een meer gezonde ontwikkeling. Het gebruik van spelbeelden kan helpen bij het ontwikkelen van zelfstandigheid, het hanteren van verlies, en maakt daarmee de eigen ervaringen minder eenzaam en beter te verwerken.
