EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Letterlijk vertaald betekent het: door oogbeweging minder gevoelig worden en opnieuw verwerken.
Iedere gebeurtenis die als herinnering een blijvend negatief effect op iemands leven heeft, wordt traumatisch genoemd. Typisch voor een traumatische herinnering zijn de hevige emoties, de levendige beelden en de fysieke reacties daarop. Deze herinneringen worden telkens weer geactiveerd in situaties die lijken op die tijdens de traumatische gebeurtenis. Zo kan later een geluid dat je hoort, een geur die je ruikt of een beeld dat je ziet, de beelden en de gevoelens aan die gebeurtenis weer levendig terugbrengen. Inclusief alle lichamelijke reacties van toen.
De EMDR-behandelmethode wordt in Nederland bij volwassenen toegepast sinds 1994 en bij kinderen en jongeren sinds 2000. Bij EMDR worden elementen van verschillende gangbare therapievormen gecombineerd met beurtelings stimulatie van beide hersenhelften. Zo wordt de informatieverwerking in de hersenen gestimuleerd.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat EMDR succesvol is bij volwassenen en kinderen. Klachten verminderen of verdwijnen en uit onderzoek blijkt dat dit resultaat blijvend is.
Wanneer EMDR?
EMDR kan worden toegepast om de vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen weer op gang te helpen. Bepaalde ervaringen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van de getroffenen “verwerken” deze ervaringen op eigen kracht. Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten:
- Prikkelbaarheid
- Woede-uitbarstingen
- Concentratiestoornissen
- Overmatige waakzaamheid
- Buitensporige schrikreacties
- Moeite met in- of doorslapen
- Nachtmerries of flashbacks
- Beperkt uiten van gevoelens
- Intense reacties van angst
- Hulpeloosheid of walging
- Instabiliteit in de emotionele beleving
- Hoofd- of buikpijn (vooral bij kinderen)
Uitgangspunt is telkens dat deze klachten zijn ontstaan als gevolg van een of meer beschadigde ervaringen. De belangrijkste insteek van de EMDR-therapeut is de cliënt te helpen de herinneringen aan deze gebeurtenis te verwerken, met de bedoeling daarmee de klachten te verminderen of te laten verdwijnen.
Hoe werkt EMDR?
De therapeut zal vragen aan de nare belevenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. Door het met de ogen volgen van de vingers van de therapeut of bilaterale audio stimulatie (klikjes/tikjes via de koptelefoon) wordt het ‘informatieverwerkingssysteem’ in de hersenen gestimuleerd.
De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. De cliënt wordt na elke set oogbewegingen gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt. De aangeboden sets oogbewegingen of geluiden zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest.
EMDR UITLEG VOOR KINDEREN
Met je ogen bewegen tot het weg is
Veel kinderen vinden het raar, dat ze opeens zo anders reageren. Maar dat komt allemaal door die gebeurtenis of die herinnering(en). En door dat rotgevoel en de nare gedachten die daarbij horen. Gelukkig is daar snel iets aan te doen. Met EMDR.
Stel dat je hoofd een ladekast is. Ieder laatje is een herinnering. Als je iets naars hebt meegemaakt, betekent dat eigenlijk dat er een laatje open staat, omdat er rommel in zit. Jij weet hoever het laatje open staat en of het om één of meerdere laatjes gaat. Met EMDR gaan we samen de laatjes opruimen, zodat ze weer dicht kunnen.
Snel klaar
EMDR is een manier om je te helpen speciaal voor kinderen zoals jij. EMDR werkt goed, dat weten we. Je doet dat bij een therapeut, zoals ik. Hoe snel het helpt, dat verschilt. Als je iets één keer of meerdere keren hebt meegemaakt of als je meerdere dingen hebt meegemaakt. In de ene situatie gaat het gewoon sneller dan in de andere, dat is logisch. Veel kinderen zeggen achteraf dat ze het leuk vonden om te doen.
De Behandeling
Hoe gaat dat, zo’n behandeling? Eerst zal ik je vragen om te vertellen wat er gebeurd is. En dan om het verhaal stil te zetten (net zoals je ook doet bij een video) op het plaatje dat je nu nog het akeligst vindt. Ook kan ik je vragen om dat plaatje te tekenen. Sommige kinderen vinden dat fijner.
Samen gaan we aan de slag om te zorgen dat je het niet meer naar vindt om aan dat moment te denken. Dat gaat zo. Jij concentreert je op het ‘plaatje in je hoofd’ (of de tekening) en op wat je daar nu bij denkt en voelt. Tegelijkertijd doe je iets héél anders:
- Met je ogen mijn vingers volgen, die voor je gezicht heen en weer bewegen of
- Luisteren naar geluidjes (tikjes) via een koptelefoon of
- Ik klop met zachte klopjes op jouw handen.
Tussendoor vraag ik je telkens: “Wat merk je?” of “Wat komt er in je op?”. Soms zie je beelden voor je van de gebeurtenis. Of je moet ineens ergens aan denken. Ook kun je je verdrietig, bang of boos voelen. Of je merkt dat er van alles in je lijf gebeurt: kriebel in je keel of pijn in je buik bijvoorbeeld. Dat vertel je dan. En wanneer je niets meer merkt, zeg je gewoon: “Niks”. De behandeling gaat door totdat je naar het ‘plaatje in je hoofd’ of de tekening kunt kijken zonder het vervelend te vinden. tot het je niets meer doet.
