Het gezin als Systeem
Kinderen voelen een onvoorwaardelijke liefde voor de ouders. Dat betekent dat wanneer het niet goed gaat met een van de ouders, het kind als vanzelf in actie komt. Het kind wil altijd de rust in het systeem herstellen. Soms kan een kind dan voor een ouder gaan zorgen met wie het niet goed gaat. Of het kind gaat de rol overnemen die bij de ouder hoort, het kind neemt dan de verantwoordelijkheid op zich die niet past bij zijn leeftijd en ontwikkeling.
In het gezinssysteem handelen kinderen vanuit liefde voor de ouders, ook al is dat vanuit ouders met name bij ongewenst gedrag soms moeilijk te begrijpen.
Leren hoe het leven in elkaar zit
Er heerst in deze tijd bij ouders verwarring ten aanzien van het geluk van hun kinderen. Ouders vinden veelal dat kinderen gelukkig moeten zijn en zien het als hun taak daar alle mogelijke moeite voor te doen. Dit is een verwarring die tot veel problemen leidt. De taak van ouders is namelijk te zorgen voor optimale omstandigheden waaronder hun kind zich kan ontwikkelen! Kinderen leren iedere dag hoe het leven in elkaar zit. Teleurstellingen, frustraties en het leren omgaan met allerlei gewenste en ongewenste emoties horen daarbij, evenals moeite doen om bepaalde doelen te behalen. Kinderen leren hoe ze met al deze facetten van het leven kunnen omgaan op een voor hen passende en groeizame manier, maakt dat ze uitgroeien tot evenwichtige volwassen. Volwassenen die tegen een stootje kunnen en die voorbereid zijn op de moeilijkheden die het leven nu eenmaal in petto heeft.
Wat maakt je kind duidelijk?
Met bepaald gedrag wil een kind vaak de ouder bewust maken van iets in de ouder dat geen aandacht krijgt. Dat kan pijn of verdriet zijn, maar ook een wens of verlangen. ‘In de spiegel van je kind kijken’, vraag je eens af wat je kind jou duidelijk wil maken met zijn gedrag. Dit geeft vaak een hele andere kijk op de problematiek van het kind. Met name bij hardnekkige problemen van jonge kinderen kan dit zeer verhelderend werken. De vraag wat de ouder herkent in het thema van het kind, levert vaak meer op dan meerdere sessies met het kind over het thema.
Samen met ouders kijken we hoe we in de loop van de tijd hebben leren omgaan met het gedrag van ons kind. Hoe we dat nu misschien moeten bijstellen. Hoe we in de nieuwe situatie het beste met ons kind kunnen communiceren. Waar en hoe we de grenzen trekken tussen hun en onze verantwoordelijkheid. We onderzoeken wat handig is om in ons eigen gedrag of eigen situatie te veranderen.
Wanneer je als ouders zorgt dat het goed met je gaat, maakt dit dat een kind zich onbelast en vrij voelt. Laat je kind, kind zijn! Neem dus zelf verantwoordelijkheid voor eigen tegenslagen zoals relatieproblemen, gedoe met werk, ouders, vriendinnen, of ziekte. Het is belangrijk dat je als volwassene de steun haalt bij je partner, je ouders of andere volwassenen. Blijf benoemen naar je kind dat het zich géén zorgen hoeft te maken om jou. Je kunt zelfs letterlijk (en liefdevol) zeggen: ‘Jij bent de kleine, ik de grote, ik los dit met andere grote mensen op’.
Binnen scheidingssituaties is de situatie natuurlijk best complex; je blijft een systeem vormen met je ex- partner en de kinderen. Ondertussen wonen ouders niet meer in één huis en zijn zij misschien ook bezig nieuwe systemen op te bouwen met nieuwe partners. Houdt goed voor ogen dat het oude systeem altijd blijft bestaan: ouders en ex-partners, blijven sámen de ouders van het kind. Hoe men ook over elkaar denkt. Dat betekent dat ex-partners niet lelijk over elkaar zouden mogen praten, of elkaar niet zouden moeten doodzwijgen, om het kind niet in een loyaliteitsconflict te brengen.
Opvoedopstellingen
Opvoeden is niet altijd even makkelijk. Een opvoedopstelling geeft op een veel diepere laag informatie over het gedrag van kinderen, de relatie tussen ouders en kinderen en over opvoedkundige thema’s. De ervaring leert dat we bij extreem gedrag en emoties in een gezin naar de oorzaak, die in de onderlaag ligt, moeten kijken.
Via jou als ouder kijken we naar wat er voor jou én voor je kind op een diepere laag speelt. Een opstelling met de ouder is een veilige manier om eens meer inzicht in een bepaalde situatie te krijgen. Zo weten we wat jij nodig hebt, én wat je kind nodig heeft. En toch blijft het kind vrij van therapie.
Een opvoedopstelling voor elke ouder
Heb je er al alles aan gedaan om je opvoedvraagstuk op te lossen en hebben tips en trucs niet voor een blijvende oplossing gezorgd, dan kan het zijn dat er iets speelt op een diepere laag. Een opvoedopstelling laat snel zien wat de werkelijke oorsprong van je vraagstuk is. Mogelijk spelen gebeurtenissen uit je gezin van herkomst, of zelfs verder in je familiegeschiedenis, nog steeds een belastende rol. Dankzij de opvoedopstelling zal jij als ouder wél herkennen wat jijzelf en je kind nodig hebben om blijvend iets aan de situatie te veranderen.
Herken je een van onderstaande situaties?
Jij wordt geraakt door het gedrag van je kind, waardoor de emoties hoog oplopen. Of je ziet hoe je kinderen onderling in een voortdurende strijd met elkaar en/of met jou of partner leven. Je voelt dat iets je belemmert in de relatie met je kind, maar je kunt de vinger er niet op leggen. Je voelt je overvraagt als opvoeder, bent overbezorgd, voelt je te verantwoordelijk, hebt moeite met grenzen stellen. Je hebt – om welke reden dan ook – moeite te genieten van het ouderschap.
Je kind is regelmatig driftig of boos, of bemoeit zich met jullie relatie. Je kind claimt jou of je partner, poept of plast nog regelmatig in zijn broek. Je kind heeft het gevoel er niet bij te horen of weet zijn plek niet te vinden in het gezin.
Eenvoudig, praktisch en effectief
Een opvoedopstelling werkt heel eenvoudig. Je onderzoekt, met mij, kort je vraag: waar worstel je mee, waar wil je verandering in aanbrengen? Vervolgens breng je dit thema in beeld. Je kiest voor elk gezinslid, inclusief jezelf, een vloertegel. Deze vloertegels geef je een plek in de ruimte; je drukt hiermee uit hoe je de positie van de verschillende gezinsleden op dat moment – puur gevoelsmatig – ervaart.
Hierna word je uitgenodigd om je eigen positie in te nemen; je stapt letterlijk in de dynamiek van je gezin. En van daaruit gaat het stromen. Je hoeft alleen maar te kijken naar het plaatje dat je hebt neergelegd, en te voelen wat er in je gebeurt. “Hoe” je de tegels neerlegt zegt meer over een dieper innerlijk beeld dan je met denken zou kunnen bedenken. Het is een andere waarheid die ook in je gezin leeft. Dit innerlijk beeld zegt meer dan duizend woorden. Je zult versteld staan van de kracht van deze ervaring. Je zult inzicht krijgen in je vraagstuk op een dieperliggende (emotionele) laag.
De puzzelstukjes vallen op zijn plaats. En ‘als vanzelf’ wordt van daaruit helder wat je te doen staat om tot een fundamentele en blijvende oplossing te komen. De veranderingen hebben een domino-effect op het gedrag van je kind. En voor jou wordt het opvoeden als vanzelf ontspannen! N.B. Iedere ouder heeft een eigen familiegeschiedenis en zal dus vanuit zijn eigen perceptie reageren op de dynamiek in het gezin. Het kan dus zijn dat voor beide ouders een afzonderlijke opvoedopstelling nodig is.
De kracht van de opvoedopstelling
- Vaak maar 1 sessie nodig
- Individueel (en dus privé)
- Je kind hoeft niet mee en blijft onbelast van therapie
- Blijvende oplossing doordat de essentie wordt geraakt
- Ieder gezinslid vindt zijn plek
- Je ervaart aan den lijve een werkende oplossing
- Gaat niet verder dan jouw vraag in het Hier en NU
- Ouders en kinderen komen in gezonde verhouding tot elkaar te staan
- De liefde in het gezin stroomt weer
- Opvoeden wordt moeiteloos
- Kinderen onbelast in echtscheidingssituaties
- Voorkomen loyaliteitsvraagstukken
- Oplossingen voor relatie vraagstukken
- Lost vraagstukken op en samengestelde gezinnen
- Lost vraagstukken op rondom adoptie
There is no such thing as a perfect parent, so just be a real one
Sue Atkins
